Łazienka przystosowana dla osoby niepełnosprawnej

Łazienka

Poradnik

Aranżacja

19.05.2015
Autor: Piotr Murawski

oznaczenie łazienki dla niepełnosprawnych

W przypadku osoby niepełnosprawnej, zwłaszcza poruszającej się na wózku inwalidzkim, tak prozaiczna czynność jak skorzystanie z toalety czy umycie rąk nie jest sprawą prostą i oczywistą, jeśli łazienka nie jest odpowiednio dla niej przystosowana.

Planując urządzenie nowej lub remont dotychczasowej łazienki dla osoby niepełnosprawnej, należy pamiętać przede wszystkim o zapewnieniu dostatecznej ilości miejsca do manewrowania wózkiem oraz o specjalnym wyposażeniu umożliwiającym i ułatwiającym wykonywanie czynności higienicznych.

Aby zagwarantować bezpieczeństwo osobie korzystającej z łazienki – poruszającej się o kulach, a tym bardziej na wózku – powinniśmy wykonać podłogę z antypoślizgowego materiału, lub też nałożyć na płytki matę zapobiegającą poślizgowi. Musi ona jednak dobrze przylegać do powierzchni, jej pofałdowanie czy zawijanie się będzie stanowiło przeszkodę i niebezpieczeństwo. Ważne jest także zachowanie jednego poziomu posadzki, zatem w łazience przeznaczonej dla osoby niepełnosprawnej eliminujemy wszelkie stopnie, nierówności, progi i podesty.

Zagospodarowanie przestrzeni łazienki

Łazienka dla niepełnosprawnych musi być przestronna i odpowiednio duża, aby pozwalała na swobodne manewrowanie wózkiem. Z tego powodu na środku pomieszczenia powinna znajdować się wolna przestrzeń o wymiarach ok. 1,5 x 1,5 m. Nie zapominajmy także o większym niż w standardowej łazience otworze na drzwi – aby osoba niepełnosprawna mogła wjechać na wózku do łazienki, drzwi muszą mieć ok. 0,9 m szerokości, a na wejściu nie powinno być progu.

Jeśli nie da się go jednak wyeliminować, należy zastosować listwy progowe z niewielkim spadkiem, niwelujące różnicę poziomów i ułatwiające tym samym podjazd. Wysokość progu nie może być większa niż 2 cm, w przeciwnym razie osoba na wózku może nie poradzić sobie z jego sforsowaniem. Natomiast zbyt szerokie drzwi, powyżej 1 m, mogą również stanowić przeszkodę – będą zbyt ciężkie. Najlepiej też, gdy otwierają się na zewnątrz pomieszczenia, inaczej będą przeszkadzać wewnątrz łazienki i uniemożliwiać swobodne obracanie się na wózku.

I jeszcze jedna uwaga dotycząca przestrzeni: jeśli w mieszkaniu łazienka i toaleta to osobne pomieszczenia, warto pomyśleć o ich połączeniu – zwiększymy w ten sposób przestrzeń manewrową w łazience, dzięki czemu korzystanie z toalety i innych urządzeń sanitarnych będzie nieporównywalnie łatwiejsze i wygodniejsze. W małych mieszkaniach niezbędne może okazać się też usunięcie niektórych sprzętów z łazienki, by zwiększyć jej powierzchnię użytkową, np. pralkę, szafki, kosz na bieliznę, zaś wannę warto zastąpić prysznicem.

łazienka z rozwiązaniami dla niepełnosprawnych

Wybór ceramiki – umywalka i sedes dla niepełnosprawnych

W łazience dla osoby niepełnosprawnej koniecznie musimy zamontować specjalną miskę WC i umywalkę. Te elementy ceramiki mają inne wymiary, rodzaj wyprofilowania i są bardziej wytrzymałe na obciążenie oraz uderzenia w porównaniu ze standardowymi produktami.

Miski WC dla niepełnosprawnych najczęściej mają długość 70 cm od tylnej ściany, co pozwala na umieszczenie wózka wzdłuż toalety. Miska powinna znajdować się na takiej samej wysokości co siedzisko wózka, co w praktyce zazwyczaj oznacza 45-50 cm od podłogi, czyli nieco wyżej niż ma to miejsce w przypadku standardowej miski.

Deska musi być wytrzymała i stabilna, tak by nie przemieszczała się w czasie przesiadania się z wózka na toaletę. Często deski dla niepełnosprawnych mają w przedniej części przerwę – takie rozwiązanie ułatwia wykonywanie czynności higienicznych. Najlepiej, jeśli przycisk do spłukiwania wody oraz uchwyt na papier toaletowy znajduje się z boku muszli, na wysokości nie większej niż 120 cm od poziomu podłogi.

Rodzaj umywalki i sposób jej zamontowania w łazience przeznaczonej dla osoby niepełnosprawnej ma podstawowe znaczenie. Zazwyczaj takie umywalki są bardziej płaskie i nieco szersze od standardowych, ponadto posiadają wyprofilowany front, dzięki czemu można na niej oprzeć ręce i ramiona. Przed umywalką powinna znajdować się przestrzeń o wymiarach minimum 90 x 120 cm pozwalająca na swobodne manewrowanie wózkiem. Sama umywalka musi znajdować się powyżej kolan osoby na wózku, czyli minimum 70 cm od podłogi, jednak nie może być umieszczona zbyt wysoko (powyżej 85 cm), co utrudni albo wręcz uniemożliwi skorzystanie z niej.

Umywalka dla niepełnosprawnych nie powinna też być głębsza niż 60 cm, w przeciwnym razie osoba z niej korzystająca nie dosięgnie do baterii. Lepiej też zrezygnować z postumentu lub półpostumentu, gdyż elementy te uniemożliwiają pełny i wygodny podjazd wózkiem pod umywalkę. Warto także wyposażyć taką umywalkę w specjalną baterię z wydłużonym uchwytem lub model z czujnikiem ruchu.

Pamiętajmy, aby umieścić przy sedesie oraz umywalce uchwyty i poręcze, dzięki którym osoba niepełnosprawna samodzielnie i bezpiecznie będzie mogła wykonać codzienne czynności fizjologiczne i higieniczne.

Wanna i kabina prysznicowa dla niepełnosprawnych

W przypadku łazienki dla osoby niepełnosprawnej zalety prysznica są nie do przecenienia. Z pewnością takie rozwiązanie jest bezpieczniejsze i wygodniejsze niż wanna. Projektując zatem natrysk w takiej łazience, najlepiej zdecydować się na brodzik bezprogowy typu walk-in z odpływem w płytkach, lub też na bardzo płaski, nie głębszy niż 2 cm, montowany w podłodze.

Minimalny wymiar prysznica dla niepełnosprawnych to 100 x 100 cm. Wygodniejsze są także zasłony prysznicowe niż drzwi, które w jakimś stopniu zawsze będą ograniczały ruchy na wózku i przeszkadzały w czynnościach higienicznych. Niezbędnym wyposażeniem kabiny dla osoby niepełnosprawnej jest siedzisko, które powinno być zamontowane na wysokości 43-48 cm, najlepiej w zasięgu baterii prysznicowej. Jeżeli z prysznica korzystają także inni, pełnosprawni członkowie rodziny, wygodniejszym rozwiązaniem będzie siedzisko składane.

Jeśli jednak z jakichś przyczyn nie możemy zamienić wanny na prysznic, należy dostosować ją do potrzeb osoby poruszającej się na wózku. Ważne jest, aby poziom krawędzi wanny dla niepełnosprawnych był taki sam jak poziom siedziska wózka, nie wyższy niż 50 cm. W przemieszczeniu się z wózka na siedzisko zamontowane w wannie pomoże specjalny podnośnik lub ławeczka nakładana na krawędź wanny. Na rynku dostępne są także wanny z możliwością otwierania od frontu, co jest bardzo praktyczne w przypadku wyposażania łazienki dla osoby niepełnosprawnej.

Bezpieczeństwo podczas kąpieli

Bez względu na to, czy w łazience znajduje się wanna, czy prysznic, musimy pamiętać, aby zapewnić niepełnosprawnemu członkowi rodziny poczucie komfortu i bezpieczeństwa podczas kąpieli. Dlatego koniecznie musimy zadbać o antypoślizgową powierzchnię zarówno wanny, jak i prysznica. Można zastosować w nich matę antypoślizgową, zaś brodziki przeznaczone dla osób niepełnosprawnych mają też ryflowaną, antypoślizgową fakturę. Konieczne jest także zamontowanie uchwytów lub drabinek przy wannie i kabinie prysznicowej, aby niepełnosprawny mógł wesprzeć się na nich w trakcie przemieszczania się z wózka na siedzisko.

Poręcze i uchwyty dla niepełnosprawnych

Poręcze i uchwyty są niezwykle ważnym elementem wyposażenia łazienki dla osoby niepełnosprawnej. Ułatwiają one, a niekiedy wręcz umożliwiają wykonanie czynności fizjologicznych i higienicznych. Wybór i montaż takich podpór musi być przemyślany, może się bowiem okazać, że zbyt dużo poręczy lub ich niewłaściwe rozmieszczenie może okazać się przeszkodą w korzystaniu z łazienki.

Dlatego najlepiej przed ich założeniem skonsultować się z osobą niepełnosprawną, która najlepiej wie, co będzie dla niej przydatne, a co zbędne. Na rynku dostępny jest szeroki wybór poręczy: przyścienne, podłogowe, ruchome, stałe, proste lub łamane – stosując je, musimy mieć na względzie przede wszystkim bezpieczeństwo i komfort użytkownika.

Podstawową kwestią jest pewność i stabilność zamontowanej poręczy, nie może bowiem dojść do wyrwania jej ze ściany pod ciężarem wspierającej się na niej osoby. Dlatego jeśli w łazience znajdują się ścianki działowe, w zabudowie lekkiej, powinny zostać wzmocnione lub też powinno się zastosować uchwyt montowany w podłodze. Poręcze i uchwyty dla niepełnosprawnych nie mogą mieć też ostrych krawędzi, w przeciwnym razie może dojść do zahaczenia lub skaleczenia. Aby zwiększyć pewność chwytu, można zastosować także poręcze karbowane czy z powłoką antypoślizgową.

Poręcze i uchwyty muszą być zamontowane na takiej wysokości, aby osoba niepełnosprawna wygodnie i z pełną swobodą mogła z nich korzystać. Ta sama uwaga dotyczy wszystkich pozostałych akcesoriów, w jakie wyposażamy łazienkę, takie jak mydelniczka, uchwyt na papier i ręczniki, apteczka, gniazdka elektryczne – pamiętajmy, aby znajdowały się zawsze na wysokości ręki osoby siedzącej na wózku, czyli nie wyżej niż 120 cm od podłogi. Warto także zastosować regulowane, uchylne lustro nad umywalką, tak aby niepełnosprawny mógł w nim zobaczyć całą swoją sylwetkę.

Dostosowanie łazienki do potrzeb osoby niepełnosprawnej to nie tylko umożliwienie jej wykonywania podstawowych czynności fizjologicznych i higienicznych, to także zapewnienie jej wsparcia, poczucia bezpieczeństwa i intymności w tej jakże ważnej przestrzeni domowej. To z kolei wzmacnia poczucie samodzielności i indywidualności, co ma olbrzymie znaczenie dla kondycji psychicznej osoby z niepełnosprawnością.