Jakie płytki łazienkowe wybrać? Praktyczny przewodnik po rodzajach płytek
Płytki łazienkowe to ogromna grupa produktów służących do wykończenia ścian i podłóg w łazience. Różnią się nie tylko kolorem, formatem i kształtem, ale też materiałem, a co za tym idzie – trwałością i odpornością na uszkodzenia i ścieranie. Oferta jest tak duża, że zupełnie nie wiesz, na co się zdecydować? Zapoznaj się z naszym poradnikiem. Wyjaśniamy, jakie są rodzaje i cechy poszczególnych kafelków łazienkowych i podpowiadamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze konkretnych modeli, by podkreślić pożądany charakter wnętrza i cieszyć się doskonałym efektem przez wiele lat.
→ Rodzaje płytek łazienkowych – podział ze względu na materiał
Materiałem wykończeniowym, który najczęściej pojawia się na ścianach i na podłodze łazienki są płytki ceramiczne, czyli cienkie kafle o różnych kształtach i wymiarach, wytwarzane z mieszaniny gliny, piasku, tlenków barwiących i dodatkowych materiałów (przeważnie mineralnych), które wzmacniają ich strukturę. Po obróbce kafle wypala się w wysokiej temperaturze, dzięki czemu zyskują odpowiednią twardość, odporność na uszkodzenia i wahania temperatur. Najpopularniejsze rodzaje płytek ceramicznych to:
- Glazura
Najcieńszy i najdelikatniejszy rodzaj kafelków. Pokryte są szkliwem i mają bardzo rozbudowaną ofertę wzorniczą i kolorystyczną. Wytwarza się je z kaolinu lub glinki porcelanowej i wypala w niskiej temperaturze. Są mało nasiąkliwe i dość kruche, dlatego najczęściej służą jako płytki ścienne lub obudowa urządzeń sanitarnych. Nie zaleca się układać ich na podłodze.
- Terakota
Płytki kamionkowe, które wytwarza się z oczyszczonej, drobnoziarnistej gliny. Mają niską nasiąkliwość i są odporne na uszkodzenia mechaniczne i naciski, dlatego można położyć je zarówno na ścianie, jak i na podłodze. Najczęściej pokryte są szkliwem, nadającym im błyszczące, matowe lub półmatowe wykończenie. Z powodzeniem imitują inne materiały, np. naturalne drewno.
- Gres
Wyjątkowo twarde płytki wykonane m.in. glinek, skalenia, kaolinu, zmielonego kwarcu i barwników mineralnych, wypalane w 1200°C. Są mało nasiąkliwe, mają niską porowatość i bardzo wysoką odporność na uszkodzenia i ścieranie, a do tego łatwo imitują inne materiały, jak kamień czy drewno, dlatego chętnie układa się je na podłogach.
- Klinkier szkliwiony (cotto)
Bardzo twarde płytki wyprodukowane z mocno spieczonej gliny z dodatkiem barwników. Mają wysokie parametry techniczne i dobrze akumulują ciepło, dlatego dobrze sprawdzają się na podłodze (również przy ogrzewaniu podłogowym). W oryginalnej wersji mają nierówną fakturę, spękania i rysy, które dobrze podkreślają rustykalny charakter łazienki.
Mniej popularnym materiałem służącym do produkcji płytek łazienkowych jest szkło. Płytki szklane są bardzo efektowne i wykazują dużą odporność na wilgoć, ale łatwo pojawiają się na nich odpryski i rysy. Dobrze sprawdzają się jako dekor na ścianie, zwłaszcza w dużych łazienkach, ale nieszczególnie nadają się do położenia na podłodze czy pod prysznicem.
Sprawdź >>> Jak zaaranżować szaro-białą łazienkę
→ Płytki łazienkowe – podział ze względu na sposób wykończenia powierzchni
Płytki łazienkowe (ceramiczne) mogą być wykończone na kilka sposobów. Rodzaj wykończenia decyduje zarówno o efekcie wizualnym, które dają położone na podłodze czy na ścianie kafle, jak i o ich wrażliwości na uszkodzenia i ścieranie. Do wyboru masz:
- Płytki szkliwione – z widocznym połyskiem, tworzącym bardzo gładką, elegancką powłokę; są dość podatne na ścieranie i powstawanie rys i stają się śliskie przy kontakcie z wodą (uwaga, przy układaniu ich na podłodze!).
- Płytki matowe/satynowe – o surowym, matowym wykończeniu; są bardzo odporne na uszkodzenia i zarysowania, a ewentualne mankamenty nie rzucają się w oczy.
- Płytki angobowane – których zewnętrzna warstwa została pokryta cienką warstwą angoby (białej lub czerwonej glinki), dającej matowy efekt.
- Płytki polerowane – ich zewnętrzna strona została wzbogacona o połysk, przez co prezentują się bardzo elegancko, ale szybciej pojawiają się na nich zarysowania i plamy.
→ Płytki łazienkowe – podział ze względu na format
Kolejną klasyfikacją płytek łazienkowych jest ich rozmiar, zazwyczaj podawany w centymetrach. Ogólnie wyróżnia się 4 główne grupy płytek:
- wielkoformatowe XXL (od 50 x 100 cm do 160 x 320 cm) – z racji gabarytów są dość trudne do ułożenia. Wymagają dużej precyzji i wprawy przy montażu, ale zapewniają niesamowite wrażenia wizualne, bo przy minimalnej ilości fugi
- duże i średnie (od 25 x 40 cm do ok. 60 x 60 cm) – są uniwersalne i pasują zarówno do dużej, jak i do małej łazienki. Nie sprawiają też większych trudności przy montażu,
- małe (od 10 x 10 cm do 20 x 20 cm) – polecane do ułożenia na wybranym fragmencie ścian, np. koło wanny, lub tam, gdzie stoi umywalka z szafką,
- mozaiki – przepiękne dekoracje złożone z bardzo małych kawałków ceramiki, szkła , drewna lub metalu, o różnorodnych kształtach. Mozaikami wypełnia się różne przestrzenie mieszkalne .
Ważne!
Właściwe dopasowanie formatu płytek do wielkości łazienki jest niezwykle istotne, ponieważ przesądza o całościowym odbiorze wnętrza i może optycznie je powiększyć, bądź pomniejszyć. Małe płytki, które wymagają dużej ilości fug, mogą drastycznie zmniejszyć łazienkę i wprowadzić efekt zamieszania i bałaganu, dlatego nie układa się ich na wszystkich ścianach.
→ Płytki łazienkowe – podział ze względu na kształt
Z formatem płytek związana jest kolejna kategoria, czyli ich kształt. Najczęściej spotyka się płytki:
- kwadratowe, o równych bokach, nadające się do ułożenia w każdym typie łazienki,
- prostokątne, do ułożenia w pionie lub w poziomie. Umiejętnie ulokowane mogą wydłużyć lub wizualnie poszerzyć łazienkę,
- heksagonalne, przypominające kształtem plastry miodu, pozwalają wprowadzić do łazienki nutę nieoczywistości i oryginalnego charakteru,
- oktagonalne, z ośmioma równymi ścianami. Pozwalają stworzyć niebanalną aranżację, wizualnie powiększyć wnętrze i nadać mu większej lekkości. Często łączy się je z płytkami kwadratowymi,
→ Najważniejsze parametry płytek łazienkowych
Szukając odpowiednich płytek do łazienki, koniecznie zwróć uwagę na ich parametry techniczne. To one decydują o twardości i wytrzymałości kafelków, przesądzają o komforcie ich użytkowania i mają wpływ na bezpieczeństwo użytkowników. Które parametry są szczególnie ważne?
- Nasiąkliwość
Określa skłonność płytek do wchłaniania wilgoci (w tym płynnych zabrudzeń). Parametr ten, oznaczony symbolem E, wyraża się w procentach. Im niższa wartość, tym lepiej, ponieważ oznacza to, że na płytkach nie będą się tworzyć nieestetyczne zacieki i plamy. Kiedy współczynnik nasiąkliwości jest wysoki, na płytkach łatwiej mogą rozwijać się bakterie, grzyby i pleśń. Wzrasta też ryzyko odpadania płytek.
Uznaje się, że w przypadku płytek łazienkowych nasiąkliwość nie powinna przekraczać 5% (niektórzy wskazują nawet, że nie powinna być większa niż 3%). Na pewno płytki o niskiej nasiąkliwości warto ułożyć na podłodze i w strefie mokrej (pod prysznicem, w okolicach wanny). Na ścianach, które nie mają bezpośredniego kontaktu z wodą można ułożyć płytki o średnim stopniu nasiąkliwości.
Jeśli szukasz płytek o minimalnej absorbcji wody, postaw na gres. Tutaj poziom nasiąkliwości nie przekracza 0,5%.
- Antypoślizgowość
Oznaczana jest literą R i odpowiednią cyfrą, od 9 do 13. Przy wyborze płytek należy kierować się indywidualnym odczuciem dla tej właściwości. Warto pamiętać również przy tym ze płytki o większej antypoślizgowości będą trudniejsze do utrzymania w czystości.
- Ścieralność powierzchniowa
Parametr dotyczy wyłącznie płytek szkliwionych .Jest to jeden z najważniejszych parametrów użytkowych, na który warto zwrócić uwagę podczas wyboru płytek. Klasę odporności na ścieranie określają cyfry rzymskie oraz odpowiadający im parametr PEI. W tym przypadku, podobnie jak przy antypoślizgowości, im wyższa wartość, tym lepiej. Do łazienki użytkowej w obuwiu miękkim i kuchni wystarczająca jest już 3 klasa ścieralności. Do salonu , holu , korytarza klasa PEI od 3 do 5. W przypadku płytek podłogowych brak podanego parametru PEI oznaczał będzie, iż dany produkt jest nieszkliwiony i tego przypadku dotyczy ścieralność wgłębna. Ścieralność wgłębna – dotyczy wyłącznie płytek nieszkliwionych i opisuje jak wytrzymała na ścieranie będzie powierzchnia płytki podczas jej użytkowania, płytki o tej ścieralności doskonale sprawdzą się w głównych ciągach komunikacyjnych nie tylko mieszkalnych, ale również w przestrzeni użyteczności publicznej.
- Odporność na detergenty i domowe środki czystości
Płytki łazienkowe szybko się brudzą, dlatego warto znać ich odporność na działanie kwasów i zasad obecnych w popularnych środkach czystości. Im większa odporność, tym lepiej, bo gwarantuje to długie użytkowanie kafelków bez ryzyka wystąpienia uszkodzeń czy przebarwień.
→ Płytki ścienne do łazienki – jakie wybrać?
Wybierając płytki do łazienki, musisz osobno rozważyć, co położysz na podłodze, a co na ścianie pomieszczenia. Nie dotyczy to tylko samej warstwy wizualnej, ale przede wszystkim materiału i wykończenia konkretnych kafelków. W przypadku płytek ściennych sprawa jest prosta – na początku wybierz styl płytek, następnie zwracając uwagę na aspekty techniczne wybierz wielkość płytek, powierzchnię, kształt i kolorystykę. Tak naprawdę zawsze jedynym wyznacznikiem jest wygląd kafelków, dopasowany do przyjętej stylizacji i estetycznych wymogów wnętrza.
Sprawdź >>> Jak urządzić jasną łazienkę?
→ Jakie płytki na podłogę do łazienki?
W przeciwieństwie do ścian, podłoga łazienkowa jest miejscem szczególnie narażonym na uderzenia, zarysowania i zalania, dlatego kładzione tu kafle muszą wykazywać szczególną odporność na uszkodzenia mechaniczne i ścieranie. Powinny być też odporne na przyjmowanie płynów i działanie chemicznych środków czystości. Doskonale sprawdzi się tu gres, klinkier szkliwiony albo wyrazista terakota.
Dobrze sprawują się tu też kafle:
- drewnopodobne, przypominające panele winylowe
- imitujące kamień lub beton
- o marmurkowej teksturze
- patchworkowe
Błyszczące, czarne i białe płytki do łazienki są bardzo efektowne, ale dobrze widać na nich plamy i brud, więc wymagają zdecydowanie większej dyscypliny przy sprzątaniu. Na ciemnych płytkach łatwiej powstają też nieestetyczne przetarcia i rysy. Jeśli zdecydujesz się na takie kafelki łazienkowe, musisz bardziej uważać przy codziennym użytkowaniu łazienki albo liczyć się z tym, że szybciej będzie wymagała remontu.
→ Płytki do łazienki do ułożenia pod prysznicem bez brodzika
Czy klasyczne płytki podłogowe sprawdzą się w prysznicu bezbrodzikowym? I tak i nie. Co prawda można tu położyć gres czy terakotę, ale ze względu na konieczność odpowiedniego wyprofilowania podłogi (tak, by woda nie gromadziła się w jednym miejscu, ale swobodnie spływała do odpływu) lepiej położyć kwadratową mozaikę na siatce. Jest łatwiejsza w obróbce i świetnie maskuje nierówności powierzchni. Koniecznie musi być odpowiednio wykończona – z wyżłobieniami, w macie lub półmacie, aby zapewnić odpowiednią przyczepność i zredukować ryzyko poślizgnięcia.
→ Kafelki do łazienki – kalibrowane czy rektyfikowane?
Warto wiedzieć, że zwykłe płytki ceramiczne pochodzące z tej samej kolekcji (a czasem nawet z jednego opakowania) mogą nieco różnić się grubością i wielkością. Im większa płytka, tym różnice dopuszczane przez normę mogą być większe (w dużych formatach, np. 60 x 60 cm mogą dochodzić nawet do 3 mm). Wynika to z faktu, że są sortowane mechanicznie na partie o zbliżonych rozmiarach. Takie płytki nazywa się kalibrowanymi i można je rozpoznać po lekko zaokrąglonych brzegach. Aby wizualnie wyrównać ich wielkość, trzeba zastosować grubszą fugę, co nie zawsze wygląda korzystnie.
Jeśli zależy Ci na tym, by wszystkie płytki były identyczne, zdecyduj się na płytki rektyfikowane. Są poddawane dodatkowej obróbce mechanicznej, podczas której z dużą precyzją docina się kafle i starannie szlifuje ich brzegi. Dopuszczalna różnica między płytkami w opakowaniu nie może przekroczyć 0,2 mm. Dzięki temu, że kafle wykończone są na ostro, bez zaokrągleń, bardzo łatwo je zamontować, uzyskując wrażenie jednolitej płaszczyzny z minimalną fugą (można połączyć je bezspoinowo albo z bardzo wąską fugą). W płytki rektyfikowane warto zainwestować zwłaszcza przy dużych formatach, przy układaniu kafelków różnej wielkości oraz w łazience minimalistycznej.
→ Fuga do płytek łazienkowych – jaką wybrać?
Fuga, czyli spoiny między płytkami podłogowymi lub ściennymi, estetycznie zwieńcza wystrój łazienki i pełni ważne funkcje użytkowe:
- zapobiega przed przedostawaniem się brudu i kurzu w szczeliny między płytkami łazienkowymi
- chroni przed działaniem wilgoci
- ogranicza rozwój grzybów i pleśni
- wzmacnia przyczepność kafelków do podłoża
Jak właściwie dobrać spoiny między płytkami do rodzaju kafelków łazienkowych i wystroju wnętrza? Po pierwsze zwróć uwagę na materiał. Na podłogę i w miejsca szczególnie narażone na kontakt z wodą i środkami czystości (np. pod prysznic) wybierz fugę epoksydową – jest wyjątkowo trwała, wodoszczelna i elastyczna, wykazuje odporność na wysokie temperatury i – często – na chemiczne i kwasowe preparaty. Chroni przed rozwojem pleśni i łatwo utrzymać ją w czystości.
Do płytek ściennych możesz wybrać fugę elastyczną cementową, szybkoschnącą, odporną na powstawanie plam i rozwój pleśni i grzybów. Gdy będzie wzbogacona o dodatki hydrofobowe, jej nasiąkliwość będzie mniejsza, a odporność na zabrudzenia znacząco wzrośnie.
Spoiny między płytkami powinny mieć też dobrze dopasowany kolor, aby całość dawała taki efekt, jaki chcesz uzyskać w łazience:
- jeśli ma być subtelny i delikatny, wybierz fugę o ton jaśniejszą od płytek,
- jeśli chcesz uwypuklić kształt kafli i nadać łazience awangardowego charakteru, wybierz fugę w kontrastowym kolorze.
Co jeszcze przyda się przy montażu płytek łazienkowych?
- odpowiedni klej,
- krzyżaki – do utrzymania odpowiednich odstępów między płytkami,
- listwy progowe i wykończeniowe – do wykańczania załamań i rogów pomieszczenia,
- inne akcesoria do podłóg – np. profile krawędziowe do glazury.
